Festivals Geen festivals deze zomer: die beslissing is niet onverwacht, maar toch een harde klap. Het gaat om anderhalf miljard omzetverlies. Een rondgang langs de festivals.
Premier Mark Rutte verwees tijdens de persconferentie naar de wens van organisatoren om duidelijkheid. Die vroegen afgelopen weken steeds luider om een verbod op hun eigen evenementen, toen duidelijk werd dat die niet meer op gebruikelijke wijze georganiseerd konden worden. In Duitsland, Denemarken en België waren grote evenementen al geschrapt tot na de zomer. Dat de overheid nu ook hier grote evenementen schrapt maakt het overmacht, wat festivals de mogelijkheid biedt om hun editie een jaar te verschuiven. Zelf eerder annuleren was financieel geen optie, omdat de festivals dan vaak contractueel verantwoordelijk zouden zijn voor bijvoorbeeld het betalen van artiesten en leveranciers.
Voor theaters, musea, popzalen en bioscopen verandert er niets, die blijven vooralsnog tot 20 mei dicht. Ze zijn al wel in overleg over hoe ze met de anderhalvemetermaatregel de deuren weer kunnen open: minder stoelen en een tijdslot bij musea.
John Mulder, Mojo Concerts: ‘Het besef dat de festivalzomer nu definitief over is komt keihard binnen’
John Mulder, directeur van Mojo Concerts, dat onder meer Pinkpop, North Sea Jazz, Down the Rabbit Hole en Lowlands organiseert, was een van de stemmen die om duidelijkheid vroeg. „Ik heb een heel dubbel gevoel. We vroegen om duidelijkheid en kregen die na een lange periode. Maar het besef dat de festivalzomer nu definitief over is komt keihard binnen. Wat een teleurstelling. Voor alle festivalorganisatoren, want het is niet alleen Mojo die nu zo zielig is, maar sectorbreed. We zijn nu allemaal één. Zeer triest is het voor kleine festivals, met veel uitgaven en geen vet op de botten.”
Het gaat deze zomer om totaal 1200 festivals deze zomer, aldus Mulder. „Aan alle festivals hangen hele ecosystemen van honderden bedrijven, zoals leveranciers. Dat gaat om 65.000 mensen branchebreed werkgelegenheid. We hebben uitgerekend dat het tot september om anderhalf miljard euro omzet gaat.” Ook rampzalig is het voor vele Nederlandse artiesten, zegt Mulder. „Artiesten verdienen in het festivalseizoen voor het hele jaar. Al die inkomsten zijn nu weg.”
Lees ook: Gedupeerde poppodia hopen op steunfonds van 20 miljoen voor corona-sluitingMulder maakt zich flink zorgen over hoe de sector deze stille concertzomer te boven gaat komen. „Wij hopen op noodfondsen waar bedrijven voor geluid, video, licht, tentenbouw noem maar op kunnen bijtanken. Twee uitzendbureaus voor horecamedewerkers zijn al failliet.”
„Alle zalen dicht. De festivals afgeblazen. Het is ongekend in de 45 jaar dat dit mijn beroep is. Dit doet pijn. Gisteravond had ik al onze festivaldirecteuren alvast gebeld. Of ze er een beetje vrede mee konden hebben dat het niet door kon gaan. Dat gaat niet zonder emotie. Volgend jaar moeten we pieken, hebben we ons voorgenomen.”
Maurits Westerik, Best Kept Secret: ‘Deze duidelijkheid is heel belangrijk’
Maurits Westerik, festivaldirecteur van Best Kept Secret (25.000 bezoekers in 2019): „Het is fijn dat er nu duidelijkheid is, ondanks de flinke scheur in de broek. We hebben er tien maanden aan voorbereiding opzitten, dus de teleurstelling is er zeker. Maar voor ons, voor iedereen die met ons meewerkt en zeker voor de bezoekers, is die duidelijkheid heel belangrijk.”
Westerik heeft wel goede hoop voor volgend jaar. „We zijn met iedereen in gesprek om te kijken naar de mogelijkheden voor volgend jaar. Dat hangt van veel af en ik kan het niet garanderen, maar we zitten in hetzelfde schuitje en doen van beide kanten ons best.”
Nicole van Vessum, De Parade: ‘We kunnen onze 30e verjaardag niet vieren’
Nicole van Vessum, directeur van theaterfestival De Parade (230.00 bezoekers in 2019): „De Parade bestaat dit jaar 30 jaar en daar hadden we van alles van verwacht, maar niet dat we deze verjaardag niet konden vieren. Het is een hard gelag voor de 75 artiesten die deze zomer zouden optreden. Ze zijn volgend jaar weer welkom, als ze nog willen en als ze dan nog bestaan, want hun bestaan is kwetsbaar.”
Zelf komt het festival ook in financiële problemen. „Wij ontvangen geen subsidie, dus wij delen niet in de 300 miljoen die beschikbaar is voor kunst. Bezoekers kunnen vanaf vanavond een kaartje voor volgend jaar kopen of geld doneren, zodat we toch volgende jaar de Parade kunnen voortzetten.”
Ruud Lemmen, Woo Hah!: ‘We hielden er al rekening mee, maar het doet toch doet het pijn’
Ruud Lemmen, directeur van hiphopfestival Woo Hah! in Hilvarenbeek (32.500 bezoekers per dag in 2019): „We hielden hier serieus rekening mee, maar toch doet het pijn. Het zou de grootste editie tot nu toe zijn, we gingen uit van 42.000 man per dag. Nu we het door overmacht kunnen verplaatsen blijft de strop beperkt, maar het is wel een grote deuk nadat we ook festival Roadburn al moesten doorschuiven. We zijn nu bezig met de afhandeling hiervan, hoe we dat doen met personeel, leveranciers en dergelijke. Als we die hobbel over zijn, kijken we wat we volgend jaar doen. Maar we zijn er natuurlijk extra op gebrand om daar de vetste editie ooit van te maken.”
Jan Willem Luyken, North Sea Jazz: ‘Elk weldenkend mens wist: dit kan niet meer door gaan’
Jan Willem Luyken, directeur van North Sea Jazz (75.000 bezoekers in 2019): „Het voelt raar en erg onwerkelijk maar in deze nare boze droom stond alles op zijn kop. Nu er duidelijkheid is kunnen we afbouwen. We werkten tegen beter weten in door. Al wist elk weldenkend mens: dit kan niet meer door gaan. Langzaam kwam de communicatie met artiesten stil te liggen.”
Of artiesten als Diana Ross, Alicia Keys en Lionel Richie volgend jaar terugkomen, valt niet te garanderen. Luyken: „Ik teken er voor. Maar het is niet te zeggen wat de artiesten gaan doen en hoe de situatie in de Verenigde Staten dan zal zijn.”
Femke Eerland, Noorderzon: ‘Festivals kunnen moeilijk een beetje open’
Femke Eerland, algemeen directeur van theaterfestival Noorderzon (135.000 bezoekers in 2019): „Als het openbare leven gefaseerd en mondjesmaat weer wordt opgestart, is het wat ons betreft logisch dat alles wat het eerste is gesloten, zoals scholen, lokale horeca en winkels eerst aan de ‘beurt’ zijn. Evenementen als Noorderzon kunnen moeilijk ‘een beetje’ open. Ons festival moet een gezamenlijke, brede viering kunnen zijn. Dat is nu moeilijk te zien; alle aandacht moet gaan naar jou en je dierbaren, hier en overal ter wereld. Uiteraard willen we wèl iets bieden om naar uit te kijken. Er is zoveel moois wat nu ongezien, onbeleefd en onbeluisterd blijft. We hopen daar een goede en veilige manier voor te vinden en dat zal geen festival zijn.”
Victorien van Hulst, Boulevard: ‘We gaan ook kijken wat we voor de afgezegde kunstenaars kunnen betekenen’
Victorien van Hulst, directeur van theaterfestival Boulevard in Den Bosch (140.000 bezoekers in 2019): „Het is belangrijk dat het kabinet dit nu heeft uitgesproken, anders zouden de investeringen toenemen en zou de schade later niet te overzien zijn. In Brabant was het al eerder duidelijk hoe serieus we dit virus moesten nemen, dus wij zijn al in maart begonnen met afschalen: geen internationale programmering, geen grote zalen. Tot het punt dat je beseft dat het festival niet die vrije ontmoeting tussen bezoeker en kunstenaar kan worden. Ook Boulevard gaat, als dat kan en mag, op zoek naar alternatieven. We krijgen subsidie en dat is net genoeg, zonder inkomsten. Doordat we vanaf maart de kosten hebben teruggeschroefd, kunnen we financieel overleven. Maar we gaan ook kijken wat we voor de afgezegde kunstenaars kunnen betekenen. Want bij hen is het leed veel groter. Je hoeft Facebook maar te openen en de schrijnende verhalen vliegen je om de oren.”
Berend Schans, VNPF: ‘Sommige organisaties houden het geen drie maanden meer vol’
Berend Schans, directeur van de branchevereniging voor poppodia en popfestivals VNPF: „Het was een keuze tussen te pletter vallen op beton, of op marmer. Er is nu duidelijkheid en dat is goed, want veel organisatoren waren bezig op het ravijn af te rennen. Maar veel zullen het zeer zwaar krijgen als er geen extra maatregelen komen. De 300 miljoen die er komt is prachtig, maar dat komt niet terecht bij de ongesubsidieerde popsector. Er is veel veerkracht in de sector, maar sommige organisaties houden het geen drie maanden meer vol.”
Lees ook: Twee maanden corona in Nederland, een overzicht van de maatregelen