Je mening geven over de voorstellen met tien nieuwe praktijkinstrumenten gericht op eerlijke betaling in de culturele en creatieve sector voordat ze definitief worden? Dat kan: vanaf nu is de grote consultatie van start. Ook World Music Forum NL neemt namens de sector World/ Global deel aan de ketentafel Jazz/Wereld/Impro.
Dus laat via het invulformulier van je horen bij voorkeur uiterlijk vóór woensdag 15 november. Platform ACCT koppelt de info samen met de ketentafels terug voor 1 december a.s.
Oproep door adviesraden over verdienvermogen en richtlijnen
Het verdienvermogen van werkenden in de culturele en creatieve sector blijft achter, zo constateerden de Raad voor Cultuur en de Sociaal-Economische Raad al in 2017. De raden riepen op om richtlijnen te ontwikkelen voor redelijke vergoedingen. Op basis daarvan kwam er een Arbeidsmarktagenda en ontstond de Fair Practice Code. Maar jarenlang bleef het vrij stil rond het onderdeel fair pay. Daarin komt vanaf nu verandering.
Vijf deelsectoren als eerste aan bod en nu tien werkveld-ketentafels
Na nader onderzoek zijn vanuit het ministerie van OCW in eerste instantie vijf deelsectoren aangewezen, waar de fair pay nood het hoogst is en waarvoor er dus snel praktijk-instrumenten zouden moeten komen. Temeer, omdat er daar geen dekkende cao is en georganiseerd overleg tussen werkenden en werkverleners ontbreekt. Het betreft archeologie, cultuureducatie/amateurkunst, film/av, freelance muziek, letteren.
Platform ACCT ontvangt sinds 2022 drie jaar rijksgeld voor het programma fairPACCT.
In het kader daarvan zijn inmiddels tien ketentafels vanuit het werkveld samen met onafhankelijke (voor)onderzoekers aan de slag gegaan om criteria plus concrete praktijkinstrumenten te maken voor eerlijke betaling. Hierbij zijn gelet op de optiek van de Raad voor Cultuur en de staatssecretaris van OCW bovendien steeds aanpalende sectoren bestudeerd. Twee nieuwe ketentafels staan op stapel per 1 november.
Fair pay verplicht voor subsidie-aanvragers op rijksniveau
Fair pay moet in elk geval concreet worden ingevoerd door de instellingen die van het Rijk of de rijksfondsen cultuursubsidie ontvangen, zo heeft de Algemene Rekenkamer onlangs bepaald. De staatssecretaris vindt dit van belang en heeft bepalingen erover opgenomen in de subsidieregeling culturele basisinfrastructuur 2025-2028. Zij verwijst o.a. naar de producten van de Ketentafels en stelt financiële compensatie voor het gesubsidieerde werkveld in het vooruitzicht. De verdeling wordt gebaseerd op de komende uitkomsten van een landelijk onderzoek. De betrokken organisaties kunnen hun subsidie-aanvragen vanaf 1 december a.s. indienen. Ook heeft zij andere overheden en private fondsen opgeroepen om vergelijkbare fair pay voorwaarden te stellen. Gelet op dit alles heeft het Fonds Podiumkunsten als eerste rijkscultuurfonds op 16 oktober jl. gemeld in zijn regelingen voor meerjarige productie- en festivalsubsidies fair pay als verplichtende voorwaarde te stellen: aanvragers moeten aantoonbaar een (aanpalende) cao of richtlijn hanteren.
Een overzicht van de huidige tien fair pay ketentafel-voorstellen
Zeven fairPACCT ketentafels, die in 2022 zijn begonnen, zijn nu zover dat zij concrete producten kunnen presenteren. Er liggen op dit moment tien fair pay voorstellen.
Het gaat om gages voor freelance klassieke musici in zeven beroepspraktijken en voor de popmusici is er een rekentool om de eerder al voorgestelde gages bij live-optredens af te meten aan vijf carrièrefases. Er zijn tariefrichtlijnen voor de diverse werkzaamheden van kunstprofessionals in cultuureducatie en amateurkunst zoals docenten, dirigenten e.a. Ten behoeve van de werkenden bij de literaire festivals en manifestaties is een functiehandboek met primaire en een standaardregeling met secundaire arbeidsvoorwaarden gemaakt.
Ook is er goed gekeken naar de breedte van het werkveld. Zo behoren de archeologen tot
de laagst betaalden. Mede op basis van een nieuwe Arbeidsmarktmonitor zijn er daarom voor hen nu voorstellen voor secundaire arbeidsvoorwaarden. Ook ligt er een proeve van een functiehuis,
dat met behulp van een erkend functiewaarderingsbureau zal worden uitgewerkt.
Bij sommige beroepen bleek er zeker tijdens en na de corona-periode steeds meer uitstroom naar andere sectoren zoals bij marketing en communicatie. Om die reden verschijnen er nu een Manifest en een Whitepaper over de waarde van cultuurmarketeers. Ook ligt er in aanloop naar een richtlijn een overzicht met typeringen van hun vijf functieniveaus en een vergelijking van de honorering in de culturele sector ten opzichte van de BV Nederland.
Meer fair pay voorstellen in oktober en twee nieuwe ketentafels per november
In film/av wordt nog gewerkt aan vier praktijkinstrumenten, die in de loop van oktober dit jaar worden verwacht. Een Begrippenkader voor contracten tussen werkenden en opdrachtgevers, een Leidraad Veilig en Gezond Werken, een Opdracht Kompas en een rapport Van loon naar zzp-tarief. In oktober staat ook een tariefrichtlijn voor optredende auteurs en artiesten bij literaire festivals en manifestaties op stapel.
Gelet op de actuele situatie en vraagstukken zijn voorts onlangs de volgende nieuwe ketentafels gestart: digitale cultuur; fotografie; muziek jazz/wereld/impro. Vanaf november komen daar de filmfestivals bij, terwijl het onderdeel honoraria beeldende kunstenaars van BKNL vanaf die datum als ketentafel bij fairPACCT verder gaat. Enkele andere deelsectoren die zich bij ons hebben gemeld moeten helaas nog even wachten op hun ketentafel.
Lees verder en laat van je horen
Onderstaand een link naar de afzonderlijke ketentafels voor de details van hun activiteiten en naar de tien concrete fair pay voorstellen. Onderstaand zie je bovendien het invulformulier voor je reactie en eventuele vragen, dat je bij voorkeur vóór 1 november en uiterlijk vóór 15 november kunt terugmailen aan fairpacct@platformacct.nl. Daarna komt voor 1 december onze openbare terugkoppeling samen met de ketentafels.
Fair pay voorstellen ketentafel Popmusici
Fair pay voorstellen ketentafel Letterenorganisaties
Fair pay voorstellen ketentafel Archeologie
Fair pay voorstellen ketentafel Cultuur Marketing en Communicatie
Fair pay voorstellen ketentafel Freelance Klassieke Musici
Fair pay voorstellen ketentafel Kunstprofessionals in Cultuureducatie en Amateurkunst
