WOMEX Budapest 21/25 oktober 2015
Dutch Avenue aan de Donau
door Stan Rijven
Het begon tien jaar geleden met één stand, twee kilo kaas en drie flessen jenever. Anno 2015 is het World Music Forum NL omnipresent op de WOMEX met een Dutch Avenue, trade dinner, happy hour, unieke app, info-gids, conference en showcase.
Zonder social media telt een artiest vandaag nauwelijks mee. Minstens zo belangrijk is je fysieke aanwezigheid op muziekbeurzen, zo bleek weer tijdens de laatste WOMEX (WOrld Music EXpo) in Budapest.
“We zijn geboekt voor festivals in Azië, Europa en Noord-Amerika” aldus gitarist Mark Tuinstra die er met The Nordanians een showcase gaf.
Face to face book
Eind vorige eeuw kregen muzikanten en programmeurs de beschikking over een extra instrument. Het was lastig bespeelbaar, vereiste enige oefening maar werd al gauw bepalend voor een internationale carrière: de muziekbeurs. Parallel aan de opkomst van social media ontwikkelde zich met SXSW (1987), WOMEX (1994), ADE (1995), Eurosonic (1996) en JazzAhead! (2006) evenzoveel platforms waar niet facebook maar ‘face-to-face book’ een cruciale rol ging spelen. Oftewel netwerken en jezelf profileren. Uit de mix van beurs, conferences en concerten groeide een nieuw soort familieverband dat nadien zijn waarde bewees. Roël Calister van Kuenta I Tambú: “Dankzij WOMEX stonden we dit jaar op Glastonbury”. Bazzookas-drummer Marcel van Gastel: “Aan 2014 hielden we super veel optredens over, nu nog meer plus een tour door Australië”. WOMEX richt zich uitsluitend op de worldmusic scene en vindt jaarlijks op wisselende Europese lokaties plaats. Na ondermeer Sevilla, Kopenhagen, Cardiff en Santiago de Compostela was met Budapest voor het eerst een Oosteuropese stad aan de beurt.
Bálna & Müpa
Ooit splijtzwam tussen de steden Buda en Pest, slingert de Donau zich vandaag als een onverbrekelijke schakel dwars door Budapest. Het legendarische Gellert Hotel ligt aan haar oevers tegenover moderne culturele centra als Bálna en Müpa. Tijdens WOMEX fungeert het Bálna (‘de walvis’) als een buzzende bijenkorf voor 2500 worldmusic professionals uit 90 landen. In 2013 transformeerde de Nederlandse architect Lénárd Oosterhuis deze voormalige havenloods met succes tot een shopping- en expo complex. Op de parterre worden nu in vier zalen tegelijk allerlei conferences gehouden. Het Amsterdam Artist Collective trekt er een bomvolle zaal met het panel ‘Touring the Balkans’. Trouw aan zijn DIY-filosofie vertelt accordeonist Kay Krijnen dat een zelf georganiseerde tournee weliswaar een hoop stress en talent kost, maar zich terugbetaalt in videoclips en een live-album, uiteraard opgenomen met lokale muzikanten.
Op de overige Bálna-etages ontvouwt zich een doolhof aan stands waar niemand de centraal gesitueerde Dutch Avenue negeren kan.
’s Avonds verhuist de WOMEX-meute naar het verderop gelegen Müpa. In deze megavariant op TivoliVredenburg speelden drie dagen lang zo’n 60 showcases waaronder een succesvol optreden van The Nordanians. ’s Nachts kun je doordansen in het nabij aangemeerde A38, een drijvende Donau-discotheek waar de Nederlandse DJ Polyesta furore maakt. Want ook dance behoort inmiddels tot het uitdijende world-aanbod.
Dutch Avenue
Met steun van Dutch Performing Arts, Sena en Buma Cultuur bundelde WMFNL alle- voorheen versnipperde- stands tot een collectieve etalage voor de ruim honderd Nederlandse deelnemers. Internet magazine Mixed heeft er een stamtafel net als distributeur Xango, de Nahawand Foundation, Earproof plus zo’n tien bands waaronder The Bazzookas. Ze stunten hier met hun ‘Darkroom’, een Parade-achtige tent waar je een geprojecteerd liveconcert kan ervaren. Tijdens het met Hollandse jenever en kaas gelardeerde Happy Hour geven ze onder hilarische bijval een silent-concert via koptelefoon. Ondanks de hoge kosten lieten ze de overige bandleden speciaal overvliegen: “In plaats van duizenden cd’s en flyers is dit onze investering. Het zingt zich daarna rond, je netwerk wordt opeens -tig keer zo groot” aldus Van Gastel. Projekt Rakija demonstreert hier zijn baanbrekende 3-D clip, met drie pagina’s in het toonaangevende worldmagazine Songlines als resultaat.
Branding Dutch design
Op initiatief van WMFNL-directeur Sonja Heimann ontwikkelde Van Gastel een primeur. Een app die je- via op de beursvloer geplakte stickers- kan activeren en die de nieuwsgierige bezoeker direct over alle Nederlandse activiteiten informeert. Heimann was ook verantwoordelijk voor de eenduidige promotie en vormgeving van de Dutch World campagne waarmee WMFNL het veld op de professionele markt presenteert. Het logo- een tulpvormige muzieknoot met wereldbol- keert terug in alle uitingen, van levensgrote posters tot de cover van het slimme gidsje met alle Nederlandse deelnemers, festivals en podia. Heimann: “Het draait om zichtbaarheid en branding. Wil je op grootschalige evenementen concurrerend zijn dan moet je de krachten bundelen, visueel en logistiek. Voorheen stonden alle Nederlandse stands willekeurig over zo’n beursgebouw verspreid. Om iemand door te verwijzen naar een Nederlandse boeker of band moest je daardoor kilometers afleggen. Bovendien hebben we geleerd van andere landen zoals België en Canada die zich met een gezamelijke stand en happy hour presenteren”.
Dutch design inspireerde ook de innovatieve 3D-app van de Bosnisch-Nederlandse groep Projekt Rakija. Bandleider Igor Sekulovic: “Iedere artiest heeft design en een website nodig. hiermee komt onze vinylplaat tot leven in een single videoclip, gratis te downloaden via de appstore in googleplay. Het arbeidsintensieve programmeerwerk deden we zelf en heeft daarom niks gekost. Ook al staan ze niet op het podium, onze graphic designers zijn onderdeel van de band”.
Trade & traffic
Met steun van de Nederlandse Ambassade in Budapest organiseerde WMFNL een besloten trade dinner, Heimann: “De match tussen buitenlandse festival organisatoren en andere invloedrijke actoren met Nederlandse musici en agenten levert niet alleen extra traffic op. Zo’n trade dinner geeft ook extra profiel aan de Nederlandse worldscene. We zijn een land met een koloniaal verleden waar zo’n 180 nationaliteiten wonen. Dat uit zich vandaag in een vitale muziekscene vol crossover en avontuur. Die boodschap komt steeds beter over”.
Tips & tricks
Trompettiste Maite Hontelé, vorig jaar genomineerd voor een Latin Grammy, bezoekt nu de WOMEX als Columbiaans-Nederlandse: “Ik kom hier mijn Europese tournee voor volgend jaar promoten”. Rob van den Bosch van Radar, haar Nederlandse agency: “Ik sta nu op mijn 16e Womex en vertegenwoordig Maite maar ook bands als Zuco 103 en Skip & Die. Je moet met van alles rekening houden: komt er een plaat uit, is er promotie in een bepaald land voor handen?”.
Volgens Igor Sekulovic moet je focussen: “Weten wat je wilt. Al spreek je drie goede mensen in drie dagen, dan is het al een succes geweest”. Distributeur Arnulf den Boesterd van Xango pleit voor lange termijn: ”Dan leer je de beurs-cultuur pas goed kennen, met één WOMEX-bezoek kom je daar niet achter”. Mark Tuinstra: “Zorg dat je een manager bij je hebt die het klappen van de zweep kent, anders verzuip je”. Al was het maar in de Donau, op zijn Hongaars ‘Duna’ geheten. Dat scheelt één letter met ‘Dunya’, wat toepasselijk in vele talen ‘wereld’ betekent.
-0-0-0-
