De 27ste editie van de World Music Expo (WOMEX) van 27 tot en met 31 oktober 2021 was om meerdere redenen gedenkwaardig. Allereerst vanwege het feit dat we weer mochten reizen en van livemuziek uit de hele wereld mochten genieten. Op de tweede plaats omdat Portugal voor het eerst gastland is en op de derde plaats omdat deze WOMEX een opvallend Nederlands tintje had. In dit verslag scheert Charlie Crooijmans langs deze onderwerpen.

Het bleef spannend tot het laatste moment. In veel landen is de herfst begonnen met nieuwe corona-uitbraken ondanks de hoge vaccinatiegraad. Er golden strikte maatregelen: zonder coronapas geen toegang en verplicht een mondkapje op zowel op de beurs als bij de conferences, filmvoorstellingen en concerten. Meer dan 2.600 muziekprofessionals (inclusief 290 uitvoerende artiesten) lieten zich hierdoor niet afschrikken. Iedereen hunkerde naar (persoonlijk) contact, zakendoen en inspiratie. Anderzijds was het wel wennen om na anderhalf jaar stilstand zoveel mensen te zien en indrukken op te doen. Door het mondkapje was niet iedereen meteen herkenbaar en werd dat ding dus obstinaat onder de kin geschoven, totdat een “Portugese BOA” streng naar de mond wees.

Porto – havenstad

Porto is een noordwestelijke havenstad die is uitgegroeid tot de tweede grootste stad van Portugal met meer dan twee miljoen mensen. Het openbaar vervoer is goed geregeld, maar bereikte niet alle locaties, dus moest er veel gewandeld worden met steile op- en afdalingen. Porto is een toeristische trekpleister vanwege het historische centrum aan de Douro. In dat centrum liggen de theaters en de tent waar de showcases plaatsvonden. Er werd veel regen voorspeld maar dat viel achteraf mee. Dit jaar was Portugal voor de eerste keer gastland voor de WOMEX en volgend jaar weer maar dan verhuist de hele santenkraam naar Lissabon.

Casa da Música

Iets buiten het centrum staat het grootste concertgebouw van de stad: Casa da Música, ontworpen door Rem Koolhaas – van buiten indrukwekkend, van binnen onpraktisch – waar de opening plaatsvond. De WOMEX-directie, lokale partner: AMG Music, burgemeester en wethouders straalden urgentie (diversiteit is belangrijk!) en optimisme uit. Met de optredens van Retrimbar met Uxia, Sopa de Pedra, Seifa en Galandum Galundaina met Pauliteiros de Miranda, werd Portugal neergezet als een land waar traditionele muziek volop leeft. 

Congrescentrum Alfândega

De eerste officiële dag op de WOMEX voelde als vanouds. De beurs, het congrescentrum Alfândega aan de Douro, had een ruime opzet, waardoor het leek of er veel minder stands dan normaal waren. Toch was er sprake van 620 bookers, labels, agentschappen en meer, ondergebracht in 200 stands. Niet iedereen had meteen door dat de beurs continueerde op de tweede verdieping vlak bij de conferentiezalen en radiostudio’s.

Dutch Stand

De Nederlandse stand was een thuishaven voor 46 Nederlandse delegates waar ze konden afspreken of hun promomateriaal achter konden laten. Op de eerste dag was het even peentjes zweten vanwege het vertraagde spullen, maar algauw kreeg de bescheiden stand een professionele uitstraling met Stan Rijven, Agnes Salverda en Sonja Heimann als poortwachters van de Nederlandse vertegenwoordiging. De borrel op vrijdagmiddag met chips en drank werd goed bezocht.

Nederland op de WOMEX

Dit jaar drong Nederland door tot in de haarvaten van de WOMEX. Er waren twee showcases: Boi Akih: Storyteller en Apichat Pakwan (in de Club Summit) en een optreden van de prijswinnaar, singer-songwriter Aynur ingeleid door de journalist Ton Maas, waarover straks meer. Ondergetekende zat bij de Seven Samurai (showcase-jury) en in het panel voor nieuwkomers. Danka van Dodewaard (Amsterdam Roots Festival) zat het Forum of World Wide Music Festivals voor. En natuurlijk is een van de vaste WOMEX-fotografen Eric van Nieuwland ook van de partij. Check hier zijn foto’s van de Nederlandse stand en Boi Akih.

Award aan Aynur

Op de laatste dag van de WOMEX waar nog genetwerkt kan worden tijdens het traditionele ontbijt – waar de meesten herkenbaar waren zonder mondkapje, vonden de prijsuitreikingen plaats. Singer-songwriter Aynur ontving de WOMEX Artist Award vanwege haar originele bewerkingen van Koerdische en Alawitische liederen. Lees hier het juryrapport https://www.womex.com/programme/awards/recipients. De prijs werd ingeleid door Ton Maas die nadrukkelijk de credits gaf aan Hasan Saltik van Kalan Music die eerder dit jaar is overleden. Door zijn inspanningen is Aynur doorgebroken. Het concert met in Nederland gebaseerde topmuzikanten, was prachtig en intens.

Showcasefestival

Als een van de Seven Samurai’s kan ik tevreden terugblikken op het showcasefestival. Allereerst is het bijzonder dat zoveel artiesten in staat zijn gebleken om naar Porto te komen. Niet alleen vanwege corona. Veel vaker is het verstrekken van de nodige visa ronduit problematisch – door de pandemie werd dit natuurlijk versterkt. Piranha (de organisatie achter de WOMEX) kan inmiddels een boek schrijven over de frustraties en honderden e-mails die over-en-weer zijn gegaan. Uiteindelijk zijn er drie showcases afgevallen vanwege corona-restricties die wel een plekje kregen als virtuele showcase: Rangamatir Baul, Al Balili Sudan en Chalanes del Amor.

Naast de officiële WOMEX-selectie, was er een Club Summit selectie, een Lusafone selectie en een off-Womex-selectie. Deze selecties gaven een zeer gevarieerd beeld van wat er zich muzikaal afspeelt in de wereld, van de fantastische show van de Cubaans-Amerikaanse Cimafunk tot de hartverwarmende Egyptische dorpse muzikanten van Mazaher. Of de Afro-Braziliaanse Mateus Aleluia die zo zalvend zong over de pijn van het slavenverleden dat een vrouw naast mij tranen met tuiten huilde. Ook favorieten waren Lina_Raül Refree met electronic fado die door de ziel sneed, ongepolijste punk van Scuru Fitchado, milieuactivist jazzfluitiste Naïssam Jalal en LGBT’er Rodrigo Cuevas. Check hier alle showcases.

Een uitgebreid verslag van de showcasefestival op de WOMEX geschreven door Mixed-journalisten, kun je hier lezen, en Stan Rijven heeft een radioprogramma gewijd aan de WOMEX op de Concertzender: Womex-beurs als muzikale klimaattop