BLEND CAFE- ‘Inclusief geleerd, divers gedaan’
11 dec. 2023- TivoliVredenburg, Amsterdam

Verslag door Charlie Crooijmans met foto’s van Tim Jonker

Op 11 december 2023 vond het World Blend Café plaats in TivoliVredenburg met als thema: ‘Inclusief geleerd, divers gedaan’. Dat begint op school in het curriculum, op de podia en festivals in programmering & marketing, maar ook via digitale platforms. De avond opende met een masterclass van Abdullah Geels, Owner / A&R van AudioMaze. Hij sprak over de essentie van digitale muziekdistributie, succesvolle Spotify-strategieën en effectieve releaseplanning. Daarna vond er een inspirerende panel-discussie plaats over muziek educatie. Tot slot gaf Roël Calister een interactieve/educatieve showcase van zijn percussie-programma Drumdrumdrum.

1. Masterclass
In de masterclass van Abdullah Geels lag de focus op activiteiten op Spotify. Het is goed om in allerlei playlists te komen ter verspreiding van je muziek. Als tip gaf Abdullah mee dat je niet bescheiden moet zijn om singles en nieuwsberichten te lanceren. Maar ook dat je minstens vier weken van te voren je muziek moet aandragen bij curatoren om hun aandacht te krijgen. Check hier zijn sheet met handige tips.

 2. Update van World Music Forum NL
WMF-directeur Sonja Heimann maakte ons attent op de nieuwe Who-is-who gids die geldig is tot en met 2025. Intussen kun je ook je eigen profiel aanmaken op de site van World Music Forum NL.

3. Het panel over educatie bestond uit
a. Loubna el Boujoufi (programmeur TivoliVredenburg)
b. Abdullah Geels (Owner / A&R Audiomaze)
c. Linda Waal (manager Stroom- Onderzoek ‘Opmaat’- Master of Education in Arts/ HKU)

Moderator: Roël Calister (Jiga Musica & Drumdrumdrum, D3 muziekscholen)

* Kennismakingsronde
Roël Calister is zelf begonnen met muziek maken voor kinderen. Hieruit is de groep Kuenta i Tambu (nu: Kuenta) ontstaan, die met gebruik van elektronica een ander leven is gaan leiden. Tegelijkertijd blijft hij vasthouden aan familievoorstellingen. Roël komt van Curaçao, daarom is het Papiaments de taal waarin hij denkt en muziek maakt.

Loubna El Boujoufi komt uit de marketing en is sinds 2019 werkzaam in TivoliVredenburg, eerst als marketeer, later als programmeur met de focus op jongeren.

Linda Waal komt van Dox en Stroom management (met artiesten als Izaline Calister). Linda heeft geen educatie-achtergrond, maar heeft onlangs haar Master of Education of Arts gehaald. Haar afstudeeronderzoek ligt in lijn met haar werk als manager. Ze richt zich op de ontwikkeling van lesprogramma’s en pleit voor meer aandacht voor wereldmuziek in de klassen: ‘Het begint in het onderwijs’.

Abdullah Geels heeft ons net een masterclass gegeven. Hij doet veel met muzikaal ondernemerschap, programmamanagement en business information management. Hij heeft een boekingskantoor, twee labels en Audiomaze, een digitaal platform voor wereldmuziek.

* Jongeren en wereldmuziek

Linda: Is haar afstudeer-onderzoek begonnen omdat ze meer tools wilde ontwikkelen voor scholen. Ze beperkt zich tot de middelbare scholen omdat er al veel voor lagere scholen gemaakt wordt. Ze heeft ontdekt dat er veel subsidiepotten zijn voor muzikanten, wat betekent dat er voor hen een extra speelcircuit is. Linda heeft geconstateerd dat er nauwelijks aandacht bestaat voor niet-westerse muziek en dat leraren hiervoor de bagage missen. Voor haar is ‘verhalend ontwerpen’ ideaal. Zo nam ze de Keti koti-viering in Utrecht als uitgangspunt, die veel extra context bood. Middels de Bom Dia-liedjes uit Curaçao van Izaline Calister konden de kinderen al onderzoekend veel meekrijgen van de cultuur. Het gaat er dus vooral om dat je de kinderen betrekt.

Loubna: Is vier jaar geleden in TivoliVredenburg een kinderprogramma gestart. Het is vaak zo dat klassieke organisaties de kennis hebben, maar Loubna biedt een ander aanbod en is gaan praten met het Amsterdam Andalusisch Orkest, Izaline Calister, enz. Ze werkte daartoe samen met Hanno Tomassen (nu bij Theater de Kikker), de bedenker van World Wide Music, waarbij onderbouwleerlingen drie mini-concerten bijwonen in verschillende zalen van TivoliVredenburg. De nadruk ligt vooral op de muzikale beleving. Volgens Loubna is het lastiger om aansluiting te vinden bij het middelbare onderwijs. Er wordt ook gewerkt met cultuuronderwijs. Omdat scholen niet de vrije keuze hebben, kun je het sturen. Zo wordt er bijvoorbeeld voor busvervoer gezorgd voor de krachtwijken.

Hoe staat het met de interesse voor niet-westerse muziek bij podia in het clubcircuit? Volgens Loubna begint het met het belang ervan in te zien. De jongeren zijn je toekomstige publiek. De Melkweg heeft eens een hiphop-familieshow (Frenk de Slak) neergezet, bedacht door Rico (Opgezwolle/ Rico & Sticks) met muziek van producer en multi-instrumentalist Dries Bijlsma (o.a. Typhoon & BLØF).

Roël voegt daaraan toe dat Llewy Is Sel, de zanger van Relax, ook een programma heeft gemaakt in Haarlem, deuren worden geopend voor meer kindvriendelijke muziekprogramma’s. En vraagt aan Abdullah of hij tools kan aanreiken om dit te stimuleren.

Abdullah meent dat de streamingstructuur daar niet voor is ingericht. Er zit heel veel vervuiling in kindermuziek – daar valt nog veel te winnen. Het vergt een cultuurverandering. Er moet op een andere manier naar kindermuziek gekeken worden; het behoeft kwalitatief goede producties. Je moet die muziek op goede playlists onderbrengen, zodat er wel aandacht voor ontstaat. Alle kinderen zitten op Spotify, maar die krijgen vooral te horen wat populair is. Als je met een curator werkt, kun je ook de kinderen laten luisteren naar muziek die hun interesse wekt.

* Ontwikkelen van programma’s

Linda: Vanuit het aanbodperspectief is er ook nog veel mogelijk. Docenten zijn welwillend, maar het kost te veel tijd, dus ze staan open voor kant-en-klare programma’s. Een leuke playlist hebben is essentieel; er is veel kennis beschikbaar.

Roël vraagt hoe een blauwdruk eruit zou kunnen zien.

Linda: Je kunt het benaderen vanuit een land, bijvoorbeeld met percussie en zang, en dan iets meer context geven, zoals Roël al doet voor lagere scholen.

Zaalreacties

Rita Iny (Kindermuziek Nederland): Er zijn al tien edities van het Kindermuziekfestival geweest, en Samba Salad heeft veel muziektheaterproducties gemaakt, die ruim verspreid zijn (150.000), zie ook https://www.kindermuziek.nl/. De cd-markt stortte in, maar op Spotify is er wel een festivalspeellijst te vinden. Ik maak een lesbrief op basis van tracks, bijvoorbeeld gospel, waarbij de slavernij ook ter sprake komt, voor voortgezet onderwijs en universiteit.

Hassan Elammouri (Theater de Lieve Vrouw, Musica Mundo Festival-Amersfoort) laat de kinderen in een donkere bioscoop geconcentreerd luisteren naar muziek. Of professionele muzikanten spelen een stuk twee keer met uitleg. De kinderen worden zo meer betrokken.

Rik van Boeckel (journalist, percussionist) speelt percussie voor kinderen en volwassenen, groep-6 kwartet, 2 disciplines, aan het einde van de dag komen de ouders kijken.

Ishtar Bakhtali (zangeres, componist) heeft op basisscholen lesgegeven. Klassiek, muziek van verschillende platforms voor leerkrachten zoals Aslan muziek. Muziekdocenten, waar komen zij mee in aanraking? ‘Klassiek’ is niet uitsluitend van Westerse origine, er bestaan meer klassieke muziekculturen. Muzieklessen platform 123Zing heeft ook wereldmuziek. Leerlingen vonden die liedjes het leukst én westerse klassieke muziek omdat het tijdloos is. Hiphop en elektronica zijn snel gedateerd. Methodisch is klassieke muziek heel sterk, maar het platform biedt nog te weinig andere methodiek.

Roël: Wat als je een lesbrief hebt gemaakt, er tijd in hebt gestopt, maar ze openen hem niet. Wat doe je dan?

Loubna: “In TivoliVredenburg worden er optredens gegeven van 20 minuten; de laatste 5 minuten vertelt de muzikant over de muziek. Het is heel belangrijk om de tijd te nemen voor welke muziek je maakt, het instrument, de inspiratie. Pubers zijn iets minder geïnteresseerd, maar het kan goed werken als je ze meeneemt”.

Linda: “Het gaat over primair onderwijs. Het is altijd de kunst om de docent te interesseren. Als je de kans krijgt om in de klas te komen, kun je het zelf overnemen. Voor middelbare scholen denk ik dat pubers wanneer je aansluit bij hun beleving, je toch nog verrast zult zijn, want ze willen wel leren. Verdiep je in wat zij willen”.

Sonja Heimann:  “Ook het curriculum van PABO-opleidingen moet worden bijgesteld voor de nieuwe lichting. Daarnaast is er een organisatie Meer Muziek in de Klas: “Ook daar valt nog veel te winnen”.

Linda: “Meer muziek in de Klas is breder geworden. Het blijft een organisatie die akkoorden sluit met scholen uit het hele land. Maar alle leerkrachten lopen over van het werk. Daarnaast doen ze andere projecten. Er is geld beschikbaar om voor de middelbare scholen programma’s te ontwikkelen”.

Rik: “Spijkenisse CMK wordt gefinancierd door de gemeente”.

Sonja: “Er moeten meer programmeurs en marketeers opgeleid worden in de volle breedte van  ene divers muziekaanbod. Bij de VSCD (Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties) worden bijvoorbeeld wel trainingen voor curatoren worden aangeboden. De vraag is echter of daarbij ook aandacht is voor global & world”.

Mira Driessen: Geeft les in het onderwijs en probeert de term wereldmuziek eruit te krijgen. “Ik wil liever dat ze de genres leren en de diaspora, zo krijg je een bredere context. Ik heb jongeren om me heen die Tiktok-verslaafd zijn. Hoe kun je bottom-up met die pubers aan de slag zodat ze zelf nieuwe genres een naam geven?”

Abdullah: “Zijn er influencers op kinderen gericht? Die zou je kunnen betrekken”.

Maryana Golovchenko (zangeres): Heeft in Oekraïne ervaring met onderwijs. “Het is goed om de leerlingen erbij te betrekken. Docenten weten soms niet waar ze het moeten zoeken. Kinderen dingen bottom-up laten aandragen. De leraren moeten gewoon zorgen voor een safe space”.

Nils Fischer (muzikant, docent): “Codarts begon met een opleiding in jazz, wereldmuziek, tango, India, latin. We hebben 60/70 wereldmuziekstudenten, en er komen er maar twee uit Nederland. Er is geen voortraject”.

Roël: “Er zouden dus meer Nederlandse studenten naartoe moeten”.

Nils: “Het wordt dramatisch door Wilders voor Codarts met zoveel buitenlandse studenten, dus ga zo door”.

Roël: “We hebben genoeg invalshoeken. Ik wil nog één ding toevoegen. Wij hebben pabo-voorstellingen gedaan, waar zij een lesbrief bij hebben ontwikkeld. Voor makers is het ook interessant om dat te doen. Het is noodzakelijk om meer diversiteit aan muziek en cultuur bij onze kinderen te brengen”.

Abdullah: “Het laagdrempelig maken is belangrijk, tools beschikbaar stellen voor docenten. Iedereen met kinderen moet bij oudercommissies duidelijk maken dat er behoefte is”.

Linda: “Daar ben ik het mee eens. Als je kant-en-klaar materiaal kunt aanbieden, staat de docent er echt voor open. Ik heb het gekoppeld aan Keti Koti, maar er zijn zoveel ingangen, feesten, ceremonies. We moeten creatief denken”.

Stan Rijven (mede-organisator Blend Cafe): “Zoals iemand opmerkte over de toekomst van musicals – zonder inclusie en diversiteit in het curriculum van muziekeducatie komt een verdere ontwikkeling tot stilstand. Deze kwesties over educatie worden voorjaar 2024 vervolgd met een expertmeeting”.

4. Showcase

Drumdrumdrum betekent swingen, meedoen en nog meer swingen! Je wordt tijdens ‘Koló’ meegenomen in de kleurrijke wereld van onder andere boomwhackers, percussie, drums, samenzang en bodypercussie. Het is een mix tussen een workshop en een voorstelling. Het publiek kijkt, luistert en maakt muziek, met Roël Calister en Adrian Correa.