Verslag: InJazz-Lantaren/Venster- Rotterdam- 29 juni 2018
Intro
Vertegenwoordigt North Sea het grootste jazz festival van Nederland, minder spectaculair maar minstens zo inspirerend is InJazz, ook in Rotterdam. Deze showcase & conference-tweedaagse die Buma/Stemra sinds 2006 organiseert voor muziekprofessionals uit binnen- en buitenland, is ’s avonds voor iedereen gratis toegankelijk. Ander pluspunt in vergelijking met North Sea: je schuifelt niet tussen massa’s door bomvol Ahoy, maar wandelt gemoedelijk tussen LantarenVenster en Katendrecht waar podia als Walhalla en Warehousede ideale ambience bieden.
Organiseert World Music Forum NL doorgaans een enkel panel tijdens InJazz, dit jaar was ‘world’ ruimer aanwezig. Naast deelname aan de Jazz/ World/ Contemporary Coalitie organiseerde WMF NL twee goedbezochte panels. Experts on exportbood tips & tricks voor musici die in het buitenland “Het verschil willen maken tussen touren en tourisme”. Daarnaast verkende Lowlands, high results?het Belgische muziekparcours van festivals, zalen en organisaties: “Wat kunnen ze betekenen voor hun Noorderburen en viceversa?”
Lingua Franca
Shishani & The Namibian Tales
Tabanka
Son Swagga
Dutch World Stage @inJazz : Tabanka, Shishani & the Namibian Tales en Lingua Franca
Bovendien organiseerde WMF in opdracht van Dutch Performing Arts in samenwerking met inJazz – tussen de vele jazz acts – een Dutch World Stage met vier world-showcases: Lingua Franca, Shishani & The Namibian Tales, Tabanka en-aanvankelijk- Son Swagga (wegens ziekte vervangen door Noam Vazana).
Lees de uitgebreide verslagen van de showcases door Robbie van Zoggel:
(zie ook de aankondiging van >>Dutch World Stage & Panels @inJazz 2018)
Panel- Experts on export
“Voor wie groot denkt is Nederland te klein. Het buitenland biedt immers meer speelplekken, ervaring en inspiratie. Allemaal waar, echter de praktijk pakt dikwijls anders uit. Wat zijn de hindernissen, wie de sleutelfiguren? Welke muziekbeurs mag je niet missen? Hoe zit het met subsidies voor muziekexport? Het panel ‘Experts on export’ biedt tricks & tips voor iedereen die met meer dan paspoort en instrument de grens wil oversteken, die het verschil wil maken tussen tourisme of touren.”
I.1. Panel-leden
Mark Alban Lotz (artiest/programmeur/docent- NL) www.lotzofmusic.com
Martina Laab (Salam Orient/ÖRF RadioKulturhaus-Oostrk) www.radiokulturhaus.at
Jan Sprengers (Hoofd progr.Dutch Perform.Arts-NL) www.dutchperformingarts.nl
Jerome Williams (Earthbeat Agency- NL) www.earthbeat.nl
Moderator: Mijke van Wijk (jazz journalist- NL)
I.2. Discussie: tricks & tips
Dit panel is puur praktijk gericht, de moderator laat alle sprekers om beurten hun expertise delen. Te beginnen met Dutch Performing Arts (DPA) dat immers een sleutelfunctie vervult bij de financiering van buitenlandse tournees.
* Jan Sprengers
DPA ondersteunt buitenlandse reizen en uitwisselingsprojecten omdat “Het belangrijk is dat artiesten hun horizon kunnen verbreden”. Hiervoor bestaan verschillende opties zoals ‘het snelloket’ en de ’10 & 18 regel’ waarmee “Een artiest ondersteund wordt wanneer deze de laatste 18 maanden minstens 10 concerten heeft verzorgd in relevante zalen”. Jaarlijks ontvangt DPA enkele honderden aanvragen op een totaal budget van € 960.000,-. Voor tournees binnen Europa is max € 5.000,- beschikbaar per aanvrager, daarbuiten € 7.500,-.
Publiek: “Minimaal 10 concerten is nogal een hoge drempel”, Sprengers: “Die is nodig want je bent representant/ ambassadeur van DPA. Ook is daarmee een zekere mate van professionaliteit gewaarborgd. Voor ons is het een indirecte manier om te oordelen over artistieke kwaliteit, het vertelt iets over je werkwijze”. Publiek: “Stel dat je ieder jaar een nieuw project ontwikkelt, kun je dan opnieuw aanvragen?”
* Mark Alban Lotz
“Voor mij een probleem want dat is het geval. Maar ik ben goedkoop, reis alleen of als duo. Ik werk altijd met lokale artiesten, zoals afgelopen tijd in India en Polen”. Tips:1. Ontwikkel een goede lobby en een uitgebreid netwerk. Versturen van duizenden e- mails is zinloos: “Muzikanten zijn mijn ware netwerk”. 2. Maak jezelf exclusief zodat iedereen in de industrie geïnteresseerd raakt, bv met een bijzonder instrument (zoals hijzelf op diverse fluiten): “Zodoende kan ik in het buitenland naast concerten ook workshops geven”. 3. Carrière maken? “Ga dan naar Amerika! Mij gaat het uitsluitend om interactie, ontmoeting, ervaringen opdoen”.
* Jerome Williams
Earthbeat werkt hoofdzakelijk met buitenlandse artiesten, ruim 100 in totaal.
Om een carrière op te bouwen moet je op lange termijn plannen: “Het kost zo’n 3 jaar om een artiest naar het niveau te brengen waarop die overal kan spelen. Als agent investeren we die tijd, pas daarna volgen- eventueel- de revenuen”. Het gaat om een driejaar-cyclus: 1ejaar- naam opbouwen, showcases geven; 2ejaar- album release, promotie doen; 3ejaar- de wereld is nu groot genoeg om op tournee te gaan.
Tips:1. Vraag jezelf af waarom en wanneer ga ik naar het buitenland? 2. Probeer de juiste ‘fit’ te vinden, dwz ieder festival of zaal werkt voor zijn eigen publiek. Met die kennis kan een agent daarop inspelen, ben je ‘makkelijker in te passen’. 3. Wees ‘ready for the road’, ook als ervaren artiest is reizen niet altijd fun. 4. Je hoeft niet direct een contract te tekenen. Heb je na 1 maand niets gehoord, ga informeren. 5. Social media zijn belangrijk. Ik lees alle e-mails maar kijk niet langer dan 1 minuut. Zorg voor video-links en goede social media-getallen. 6. Kleine showcase festivals zijn ideaal want tijd voor persoonlijk contact. Womex is te massaal, alleen grote acts halen het. 7. “It’s all about the music! Ik moet artiesten live zien”.
Williams aan Sprengers: “Waarom kunnen artiesten die showcase festivals spelen niet aanvragen bij DPA?” Sprengers: “Wij gaan uit van ‘demand driven opportunities’, showcase festivals vallen daar niet onder”. Williams vindt dat aanvechtbaar: “Je zou een heel jaar rond de wereld kunnen touren met uitsluitend showcase-optredens!”.
* Martina Laab
Er gebeurt veel op jazzgebied in Oostenrijk, de scene is booming met een hoop labels en festivals zoals Kick Jazz, en veel clubs als Porgy & Bess. Laab benadrukt het belang van een goede representatie. Tips: 1. Let op interessante pers-quotes, boeiende fotos, hoge kwaliteit van geluids- en beeldmateriaal. 2. Praat met muziek professionals, face-to-face contact blijven ze zich herinneren. 3. Showcase-optredens: je hebt 10 minuten, na twee nummers weet je het al. Maak als artiest altijd direct contact met je publiek.
I.3. Round up
Lotz: “I have a brand to sell, be social, have fun”. En: “Nooit in december aanvragen, dan is het geld meestal op”.Williams: “Reken op extra kosten, stel duidelijke doelen voor jezelf”.Laab: “Doe iets speciaals om het publiek te raken”.Sprengers: “Contact ons al vorens je een aanvraag indient, wees bereikbaar. We kijken ook naar wie de aanvraag doet, het moet liefst een kern-groepslid zijn”.
- Panel- Low lands, high results?
“Ook al noemen ze elkaar Noorder- en Zuiderburen, ze wonen nog steeds in dezelfde Lage Landen. Voor wielrenners een gegeven, voor veel programmeurs en musici allesbehalve vanzelfsprekend. Bij hen lijkt de grens tussen België en Nederland hoger te reiken dan de klokkentoren van Gent of de Rotterdamse Euromast. Hoog tijd voor een nadere kennismaking en wellicht voor een intensiever grensverkeer.
Dit panel verkent het Belgische muziekparcours van festivals, labels en organisaties. Wat kunnen ze betekenen voor hun ‘Noorderburen’, voor bands, podia en programmeurs die over de schutting willen kijken…. en viceversa?”
II.1. Panel-leden
Roger Bouwens (Tournee Mondial- Olmen) www.toerneemondial.be
Tineke Codron (Kokopelli- Gullegem) www.kokopelli.be
Kurt Overbergh (Ancienne Belgique- Brussel) www.abconcerts.be
Peter van Rompay (Muziek Publique-Brussel) www.muziekpublique.be
Moderator: Stan Rijven (WMF NL, muziekjournalist- Amsterdam).
II.2. Discussie: obstakels en kansen
Vooraf meldt de moderator dat, sinds dit panel maart jl werd ontwikkeld, er inmiddels twee andere ‘interlands’ hebben plaatsgevonden. Zo organiseerde Amersfoort Jazz- waarop België focusland was- een rondetafel gesprek over de Belgische en Nederlandse jazzscene (26 mei- De Observant). Kunstenpunt en Dutch Performing Arts presenteerden de resultaten van hun gezamenlijk onderzoek over de muzikale mobiliteit tussen België en Nederland (13 juni- De Doelen, Rotterdam).
* Tineke Codron
Kokopelli bestaat 12 jaar, programmeert urban en world, werkt met lokale vrijwilligers en sponsors, ontvangt zo’n 2000 bezoekers per dag. Heeft als grootste obstakel met drie grenzen te maken (Frankrijk, Wallonië, Nederland), kansen schuilen in regio-uitwisseling en Europese projecten. “Onze naam is ontleend aan de God van de vruchtbaarheid. Wellicht daarom zijn we, wegens vroeg in het seizoen (mei), een dankbaar showcase festival voor allerlei programmeurs die hier komen kijken”.
* Kurt Overbergh
Ancienne Belgique (AB) is min of meer het Paradiso van België, inclusief een identieke grote community. Naast pop, rock en dance wordt sinds 2017 gefocused op meer diversiteit, dwz op ‘global sounds’ en het bereiken van local communities, zoals met Festpop. Het vernieuwde DNA van AB bevat vooral muziek van buiten Engeland en de USA, van Turkse psychedelica tot fusion. Le Guess Who in Utrecht vormt een inspirerend voorbeeld. Geld is niet het probleem, eerder de mentale afstand tussen België en Nederland: Antwerpen is geen Brussel, Eindhoven geen Amsterdam. Kansen zitten in een betere samenwerking tussen agencies, als één grote familie.
* Roger Bouwens
Sinds 1995 bouwt Tournee Mondial aan een stevig web, inmiddels 22 zalen rijk. In overleg wordt afgestemd welke bands in aanmerking komen voor een tournee van minimaal 3 concerten. Die andere vergadercultuur in Nederland vormt een obstakel om soepeler grensoverschrijdend te programmeren. Ook bestaat er angst voor avontuurlijk programmeren. Om meer kans te maken kun je je het beste bij àlle podia aanmelden. Intern bestaat er een afwijkende planning in Vlaanderen en Wallonië wat een nauwere samenwerking belemmert.
* Peter van Rompaey
De missie van Muziek Publique is de promotie van traditionele, world en akoustische muziek via concerten, zo’n 100 per jaar, en middels cd’s op het eigen platenlabel. De samenwerking met lokale musici staat daarin centraal. Van Rompay constateert eveneens een cultuurverschil met Wallonië, niet alleen in taal maar ook de timing van programmering ligt er anders. Zo is men eind februari in Vlaanderen al ‘klaar’ terwijl Wallonië dan nog moet starten. Verder is Wallonië meer francofoon georiënteerd in muziekvoorkeur. Ook blijkt er binnen België veel gesplitst, op organisatorisch niveau en qua world festivals: in Vlaanderen is er Sfinks, in Wallonië Esperanza. Kansen bieden overbruggende media als RTPF (Le Monde est un village) en Radio Clara.
II.3. Muzikale mobiliteit tussen België en Nederland
(Bron: Kunstenpunt & Dutch Performing Arts, 2018)
* Concerten van Belgische artiesten in Nederland 2013/ 2017
pop/rock : 7.247 (92%)
jazz : 277 (3,5%)
folk/world: 199 (2,5%)
klassiek : 121 (1,5%)
Totaal : 7.844 (t/m 2016: 5.918)
* Concerten van Nederlandse artiesten in België 2013/ 2016
pop/rock : 844 (69%)
jazz : 106 (8,7%)
folk/world: 38 (3,1%)
klassiek : 236 (19,3%)
Totaal : 1.224
II.4. Publieksreacties
Suzanne Moed van DPA licht het onderzoek toe en constateert hoe weinig aanbod er vanuit Nederland is. Mogelijke oorzaken kwamen al in het panel aan bod, enkele zaal reacties. “Nederlanders houden niet van hun eigen ‘volksmuziek’ terwijl het daarin juist gaat om authenticiteit. In Belgiëstaat de liefde voor eigen tradities voorop, er heerst een andere attitude”. En: “Het gaat om eigen ‘soul en soil’. Die is er zeker in Nederland, mede dankzij artiesten die voortkomen uit ons koloniaal verleden, uit Suriname en de Nederlandse Antillen, zoals Izaline Calister”. En: “Nederland kent vooral veel crossovers, met Cubaanse en allerlei andere muziek”.
De moderator voegt toe dat “Tot begin jaren ’80 de folkmuziek in Nederland krachtig aanwezig was met allerlei groepen en festivals. Kon zich meten met de Belgische folkscene. Die zijn nu ingeruild voor singer/ songwriters en allerlei Americana-festivals”.
II.5. Round up
Bouwens: ”Wees jezelf, ben eerlijk en beding een reasonable fee”. Codron: “Vertel je verhaal, overtuig met je concert, denk aan een persoonlijke introductie”; Overbergh: “Laten we meer artiesten uitwisselen”; Van Rompay: “Blijven werken aan mooie live concerten, ook leren van andere disciplines”.
Moderator:“Analoog aan EuroSonic/Noorderslag zouden we ook de Zuiderslagof een The world is callinggezamenlijk kunnen organiseren: het ene jaar in NL, het andere in België. Dat geeft gezicht, genereert publiciteit en biedt nieuw perspectief”.
Verslag: Sonja Heimann, Stan Rijven
