Op het programma van het drukbezochte World Blend Café op 23 augustus 2021 in het Tolhuistuin staan het heden (Musicians Without Borders), verleden (hommage aan Felix van Lamsweerde) en de toekomst (Podium/broedplaats Maqam) centraal.

Verslag + video: Charlie Crooijmans
Foto’s: Arkady Mitnik

MC: Stan RIjven

1. Prelude

1.1. Mutanuka and Syasiya
Michael Baird vertelt over de première van zijn documentaire Mutanuka and Syasiya, een film over culturele diversiteit wereldwijd bedreigd door globalisatie. Klik hier voor meer info. Bekijk de trailer.

1.2. Sonja Heimann met Algemene Zaken
– Hoewel er nog veel onzeker is, heeft het World Music Forum NL een kleine stand op de WOMEX gereserveerd. Als je het aandurft om naar Porto te gaan, je kunt je via deze link registreren en kom je in aanmerking voor een netwerkkorting. Als de Womex door overmacht niet doorgaat, wordt het geld voor je registratie door WOMEX teruggestort. Boi Akih is de Nederlandse showcase met het project Storyteller.
– Het World Music Forum NL bestaat in september 15 jaar. Het wordt niet dit jaar, maar volgend jaar gevierd in de vorm van een symposium en andere events. Suggesties zijn welkom, reageer vóór 1 november. Dit jaar staan nog twee Blend in de agenda: 5 oktober en 14 december in TivoliVredenburg, Utrecht.
– Dit jaar komt er geen geel boekje – Dutch World Directory, maar we gaan  over naar een volledig digitaal overzicht van de Dutch World sector met de who-is-who. Dus registreer je en maak een profiel aan als je zichtbaar wilt zijn in de sector, zie who-is-who. Behalve dat je zo zichtbaar bent voor geïnteresseerden, kun je tevens gratis oproepen plaatsen.

2. Heden

2.1. Laura Hassler van Musicians Without Borders
Laura Hassler heeft de wereldmuziekschool Alkmaar opgericht omdat ze het belangrijk vond om mensen kennis te laten maken met muziek uit andere culturen. Toen de oorlog in de Balkan uitbrak richtte ze in 1999 Musicians Without Borders op als liefdadigheidsinstelling. Inmiddels is dat uitgegroeid tot een internationale organisatie met artiesten, activisten en gemeenschappen over de hele wereld. (Videoclip)

Nu denkend aan Afghanistan, muziek was onder het bewind van de Taliban 20 jaar terug verboden. Vanuit de organisatie bestaat er niet veel expertise over Afghanistan, maar Laura Hassler  is wel benaderd door iemand die haar attendeerde op een vrouwenorkest uit Afghanistan dat wereldtournees heeft gedaan en de hulp inriep van de organisatie. Maar Hassler wil er genuanceerd naar kijken, “Je wilt mensen redden, druk zetten op de Nederlandse regering om open te staan voor alle vluchtelingen, maar aan de andere kant weet ik iets over de geschiedenis van die oorlog en over de machthebbers die verhalen hebben verkocht om die oorlogen te rechtvaardigen, waaronder het verhaal ‘we redden ze van de Taliban’, maar je ziet, niemand is gered. Oorlogssituaties zijn altijd ingewikkelde verhalen. Ik vind dat de muzieksector daar voorzichtig mee moet zijn. Je moet geen onderdeel willen zijn van het verhaal van nóg meer oorlog.”

Stan: “Wat zouden wij dan wel kunnen doen?” Laura: “Zoveel mogelijk te weten te komen wat er echt aan de hand is, alle initiatieven proberen te ondersteunen vanuit jouw podium of festival om druk zetten op de regering om de deuren open te doen.” In oktober dit jaar organiseert Musicians Without Borders een symposium in Ede over mensen die in een vluchtelingensituatie zitten en wat muziek daaraan kan bijdragen.”

update: later is dit artikel gepubliceerd van Musicians Without Borders over Afghanistan.

2.2. #UnmuteUs
Op 21 augustus vond de demonstratie Unmute Us plaats met 70.000 mensen op straat voor de heropening van evenementen per 1 september. 

* Arnaud Kokovsky van Tong Tong Fair: het festival is twee keer geannuleerd. Hij heeft niet meegelopen, maar vindt het nodig dat festivals hun stem laten horen 

* Rob Lokin van Afrika Festival Hertme vond het verschrikkelijk dat zijn festival twee keer niet doorging, echt een breuk in een lange traditie. Rob meent dat er in Nederland de verkeerde prioriteiten worden gesteld.

* Francis de Souza van Houtfestival (Haarlem) en agent Earthbeat heeft wèl meegelopen met collega’s; het leek wel een festival van drie uur. “Het vervelendste van alles is dat je veel werk verricht wat niks oplevert, zeker als de beloftes van de overheid niet worden nagekomen”. Op 19 september organiseert Francis in ieder geval een (Hout)festival met vier bandjes op het Slachthuisterrein in Haarlem. Voor 2022 zijn er voor Earthbeat nog steeds onzekere factoren. Het ligt eraan hoe risicovol het land van herkomst van de muzikanten is,  en voor het land waar ze optreden i.v.m. mogelijke quarantaines.

3. Toekomst: Broedplaats/Podium MAQAM

Directeur van de Meervaart Yassine Boussaid is een uitstraler van culturele initiatieven. Hoewel bepaalde activiteiten tijdens de corona konden doorgaan in zijn theater, binnen de beperkingen, zocht Yassine naar een nieuwe plek in West Amsterdam. Hij kon zich aansluiten bij een broedplaats:  een ruimte  speciaal voor muziek,  beeldende kunst, fotografie en dans: Podium Maqam. De Meervaart wil zo meer satellieten ontwikkelen in de stad die kleinschalig en toegankelijk zijn. 

Stan: Andreas Fleischmann voormalig directeur van de Meervaart en huidig directeur van de Nieuwe DelaMar heeft nu ook een satelliettheater in west, is dat geen concurrentie?

Yassine: Zeker niet.  We zijn collega’s van elkaar dus dan ga je gewoon met elkaar aan de slag.

Stan: Kun je je bijv. als fotograaf aanmelden om les te geven bij Maqam?

Yassine: Ja, dat is allemaal mogelijk, er kunnen workshops gegeven worden etc. Maqam staat voor plek, locatie en heeft een muzikale link. We gaan binnenkort open, maar we zijn al bezig. Dat moet kunnen in een stad als Amsterdam. Laat maar lekker groeien en bloeien.

Publiek: Hoe zit het met het Podium Mozaïek?

Yassine: Dat is ook geen concurrentie. Onze zaal is een kleine ruimte waar je podcasts kunt opnemen en met 30-40 man heb je een intieme setting.

Stan: Gaat het Udfestival nog door?

Yassine: Dat is elke twee jaar, vorig jaar konden we het organiseren met wat livestreams. Dit jaar komt een inhaalrace in de vorm van concerten met het Nederlands Blazers Ensemble en Capella Amsterdam.

House of Maqam is een trio speciaal voor het World Blend samengesteld uit verschillende ensembles. Het trio bestaat uit: Hakan Uyrum (Tevazu Sufi Music Ensemble), Salah Edinne Mesbah en zanger/ percussionist/componist Youssef Chair (Estrela Morente). Ondanks de reisrestricties vindt er zo toch “glocal” kruisbestuivingen plaats.

Klik op de afbeelding hieronder voor het volledige fotoverslag door Arkady Mitnik.

De tekst gaat door onder de afbeelding.

4. Verleden IM Felix van Lamsweerde

Videoclip met Ravi Shankar & George Harrison op het eerste Bandaid-concert uit de popgeschiedenis, Concert for Bangladesh  (1 aug 1971, New York).

4.1. Fred Gales heeft als student antropologie stage gelopen bij het Tropenmuseum bij de muziekafdeling en daar kwam hij Felix van Lamsweerde tegen.

Stan: Felix van Lamsweerde heeft Ravi Shankar in Nederland geïntroduceerd.

Fred: Hij organiseerde een concert van Ravi Shankar in 1957 in het Concertgebouw in Amsterdam. Op dat ogenblik was hij student-assistent van Jaap Kunst – grondlegger van de etnomusicologie.

Stan: Felix was heel erg geïnteresseerd in Indiase muziek, hoe rolde hij daar in?

Fred: Er was in Nederland wel al eerder belangstelling voor Indiase muziek – onder meer Arnold Bake had al in de jaren dertig onderzoek gedaan en opnames gemaakt in India en Peter van Hoboken, die later medewerker werd van de Wereldomroep.

Stan: Over de wereldomroep gesproken, een collectie van honderdduizenden banden die door de rechtse politieke wind weg moest, is ondergebracht in een stichting, daar zaten unieke opnames tussen van Ravi Shankar. De hele operatie is te danken aan Felix.

Fred: Het is best wel interessant hoe Felix aan de Indiase muziek is gekomen. Doordat hij tuberculose had in 1948 was hij bedlegerig. Het enige wat hij kon doen is radio luisteren en stuitte op de korte golf op All India Radio. Daarop hoorde hij de muziek van Ram Narayan (sarangispeler), die hem diep raakte. 

Stan: Felix was later ook actief als concertorganisator en muziekinstrumentenverzamelaar

Fred: Als conservator van het Tropenmuseum was hij verantwoordelijk voor én de muziekinstrumenten en de voorwerpen die daar bij horen, én het organiseren van concerten in de grote zaal. Hij heeft diverse albums geproduceerd, die zijn uitgebracht op het label van het Tropenmuseum.

Stan: hij was ook muziekdocent en leerde Robbie van Leeuwen van Shocking Blue (videoclip) sitar spelen.

Fred: Felix van Lamsweerde was niet alleen van groot belang, maar ook een uitermate beminnelijk en bescheiden persoon.

4.2. Lalita De Goederen van Lamsweerde, dochter van Felix vertelde hoe het nieuws tot haar kwam en hoe onverwacht Felix gestorven is – hij werd 86 maar had wel 110 kunnen worden – maar door hart- en nierfalen is het toch heel snel gegaan. Het archief van Felix is gedeeltelijk in de universiteit van Göttingen ondergebracht, maar er is nog heel veel (historisch) materiaal in een enorme studio. Veel staat op oude banden die moeten worden gedigitaliseerd en Felix vindt het belangrijk dat de nazaten van de grote meesters die hij destijds opnam de credits krijgen.

5. Pitches

5.1. Lalita de Goederen van Lamsweerde & Noreen Holstein hebben beiden een sterke band met India. Noreen heeft een festival opgezet in Goa: Lalaland festival dat 3 edities kende, dat door corona is afgelast. Hierom heeft ze een digitaal platform gecreëerd voor culturele uitwisselingen met India. Ze krijgen een kleine financiering van de gemeente Utrecht en ze werkt hier samen aan met studenten ICT van Hogeschool in Utrecht. Hoe kunnen we het publiek enthousiast maken? Wie heeft hier ideeën over en wie wil hier aan meewerken? lalita.de.goederen@gmail.com

5.2. De Indiase zangeres Sandhya Sanjana heeft drie bandjes, zoekt boeker. sandhya.sanjana@gmail.com

5.3. Crispijn Oomes zoekt samenwerking met podia in het Oosten van het land om de mogelijkheden van meer diversiteit en inclusie te verkennen. In het kader hiervan vraagt hij om een bijeenkomst van het World Blend Café in Deventer, met als thema: “Hoe kunnen de lokale podia een bijdrage leveren aan meer diversiteit en inclusie?”.  info@speelman.nl

6. Showcase House of Maqam

Het trio House of Maqam bestaat uit: Hakan Uyrum op ney, udspeler Salah Edinne Mesbah en zanger/percussionist Youssef Chair.